Unsur Kebahasaan Puisi Madura, Majas Puisi Madura

Unsur Kebahasaan Puisi Madura, Majas Puisi Madura

Pasèra’a bisaos sè ngangghit puisi masthè aghâdhuwân cèrè khas ghuna abhiḍâ’aghi angghidhânna orèng sèttong ka sèttongnga.

È ḍâlem puisi bhâsa sè èghuna’aghi sala sèttonga aghânḍhu’ majas. Sè èmaksot èngghi panèka carana aghuna’aghi bhâsa sopajâ matombu artè anyar akadhi bhârâng matè acora’ oḍi’ sabhâligghâ bhârâng oḍi’ acora’ matè, ompamana ombâ’ tasè’ bâng-tabângan panèka bhârâng matè acora’ oḍi’. Mella’ matana gherrâng panèka aghânḍhu’ artè manossa lè ta’ manangalè.

Macemma majas èstona bânnya’ namong sè èjhârbâ’âghi è ka’ḍinto ḍupolo bisaos èngghi panèka:

1. Alegori : 
èngghi panèka “ gaya bahasa” sè maḍâpa’ maksot ta’ kalabân jhârna’. Opamaèpon parbhânḍhingan sè aropa ghâmbhârân sè ḍâ’-panḍâ’.
Akadhi:  Ḍâri kasambu’na, abâ’na akantha angghu’ ta’ èpècè’. 

2. Anafora : 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè oca’ otabâ okarana èsebbhut èli-bâli.
Akadhi:  Kabhâghusân sareng kajhubâ’ân panèka èpangghi’i bânnèneng alas sèseppè, bânnè neng tasè’ sè nyalam malolo. 

3. Klimaks : 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè nodhuwâghi kabâḍâ’ân sè mamolanna jhâ-majjhâ, sè ahèrra sajân sara.
Akadhi:  Ḍâ’-aḍâ’na angènna ser-kalesserran, pas dhâddhi bhârât, ḍibuḍina dhâddhi kalangbusbus.

4. Antiklimaks : 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè nodhuwâghi kabâḍâ’ân, sè mamolanna sarasè ahèrra sajân majjhâ. Akadhi:  Mamolanna ojhân ra’-bherreng, bit-abit rèsè’, ḍi-buḍina pas terrang. 

5. Antitesa: (antithesis)
èngghi panèka “gaya bahasa” sè nodhuwâghi pa-ponapa sè agâmbhârrâghi kabâḍâ’ân sè alalabânan otabâ sabhâligghâ.
Akadhi : 
 Rajâ – kènè’ 
 Mamolan – pongkasan 
 Towa – ngoḍâ

6. Apestrofa: 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè èghuna’ghi ka’angghuy panyapa ka orèng laèn.
Akadhi:  Cangkranèngrat IV èsambhât jhughâ Sèḍhingkep. 

7. Asosiasi: 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè aḍhingbhânḍhingngaghi pa-ponapa sareng bhârâng laèn. Biyasana aghuna’aghi oca’ : sapertè, mènangka, akantha, paḍâ so sareng laènna.
Akadhi : 
 Bhâdhânna lanjhâng paḍâ so pangpangnga listrik. 
 Matana èndhâ marabhut bintang portèka. 

8. Euphemisme:
èngghi panèka macemma “gaya bahasa” ka’angghuy ma’alos.
Akadhi :Tang lèbun maskè ko’-rongko’ tapè majhembhâr ka pèkkèr. 

9. Hiperbola:
èngghi panèka “gaya bahasa” sè bât-talèbât lebbi.
Akadhi:  Sowârana maghunḍhek bhumè 

10. Ironi :
èngghi panèka “gaya bahasa” sè nyacat/ nyalè kalabân alos.
Akadhi :  Ḍuh pacacana mara ghâluḍhuk. 

11. Litotes:
èngghi panèka “gaya bahasa” ka’angghuy mamajjhâ otabâ ma’alos oca’.
Akaḍhi:
 Mon ngoca’a bhuḍhu, “kana’ jarèya namong korang pangalaman”. 
 Mon ngoca’na mèskèn = orèng ḍumè’. 

12. Metafora: 
èngghi panèka “gaya bahasa”sè nganḍhiyaghi paponapa sareng sèttong hal amarghâ èyangghep bâḍâ sèpaddhâ bhârâng ka’ḍinto sè paḍâ.
Akadhi : 
 Mon Sitti rowâ pajhât kembhângnga kampong.
 Sholat rèya pangpangnga aghâma.

13. Metonimia :
èngghi panèka “gaya bahasa” sè aghuna’aghi oca’ sè ḍhâddhi ghântèna bhârâng sè èghâmbhârrâghi. Akaḍi : Sèngko’ senneng aroko’ Jarum bânnè Gudang Garam. 

14. Paradoks: 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè katonna alalabânan sareng pamangghina kabânnya’anna orèng, tapè saèstona aghânḍhu’ pa-ponapa sè lerres.
Akadhi: 
 Kamarḍika’an panèka saèstona ngèket mongghu bhângsa Indonesia (maksoddhâ manabi ampon mardhika tanto èsoson atoran-atoran /ḍhâng-onḍhâng sè ngator bhângsa ḍâlem anaghârâ). 

15. Perifrase :
èngghi panèka “gaya bahasa” sè ngobâ frase sè lanjhâng èpadhâddhi frase sè panḍâ’.
Akadhi : 
 Ali asakola neng Kota Kembang (maksoddhâ Kottha Bandung). 

16. Personifikasi : 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè ngangghep bhârâng matè thâ’-kanthâ’a oḍi’.
Akadhi :
 Angèn bây-kerbâyan nyapa sèngko’ neng ghir sèrèng Talang. 

17. Pleonasme :
èngghi panèka “gaya bahasa” sè sèpaddhâ bitalebbi tor kalèro.
Akadhi:
 Para Bapa’-bapa’, para èbhu-èbhu, sè paḍâ moljâ. 

18. Simbolik:
èngghi panèka “gaya bahasa” sè aghânḍhu’ parlambhângnga pat-sèpatta kèbân, bu- tombuwân otabâ rângbhârâng laèn sè matè, èbhânḍhingngaghi sareng sèfatta manossa.
Akadhi: 
 Pangakanna marabhut colo’ songay. 

19. Sinedokhe: 
èngghi panèka “gaya bahasa” sè nyebbhut sèttong bâgiyân kalabân maksod sadhâjâna otabâ sabhâligghâ.
Akadhi : 
 Indonesia makala Malaysia è bâkto addhuwân tembhung. 

20. Sinisme:
èngghi panèka ‘gaya bahasa” sè aghânḍhu’ parsemmon sè samar.
 Akadhi : 
 Orèng ghunong na’nong bâto kalètthak (maksoddhâ: orèng dhisa).