Minggu, 04 Oktober 2020

Cara Mengidentifikasi Unsur Ekstrinsik Cerita Topeng Dhalang

Cara Mengidentifikasi Unsur Ekstrinsik Cerita Topeng Dhalang

Neng pangajhârân panèka, sampèyan kodhu ngaghâli bâgiyân-bâgiyân ekstrinsik ḍâlem Topèng Ḍhâlâng. Sampèyan kodhu maghut ḍâ’ pandhuman sè ampon èsaḍiyâ’aghi è bâbâ panèka sopajâ maghâmpang è ḍâlem nantowaghi bâgiyân ekstrinsik ḍâlem Topèng Ḍhâlâng.



Bagiyan Ekstrinsik Cerita Topeng Dhalang

Bâgiyân èkstrinsik, èngghi panèka bâgiyâ sè nyoson sèttong karya sastra sè è ḍâlemma aghânḍhu’ bhâb sosial, biografi, psikologi, sareng salaènna.

  • Bhâb biografi, èngghi panèka sè ngangghit aghaḍhuwân sèttong kayâkinan, sè maos bisa ngollè’èkarya sastra èpon. 
  • Bhâb psikologi, èngghi panèka karangan bisa dipengaruhi kabâḍa’anna jhâman
  • Bhâb sosial, èngghi panèka sè ngarang bisa ngobâsanè sè maos.

Perhatikan Contoh Cerita Topeng Dhalang di Bawah ini

DRUPADI

Drupada(ramana Drupadi) : “Hè.....tang maghârsarè kabbhi sèngko’ mabâḍâ’â sayembara, pa-sapa sè bisa ngocol pana pas nanceppaghi ka cakra sè teppa’na apoter, so sèngko’èpakabina bân Drupadi.” 
Karna : “Kaulâ ngèrènga rato.” 
Drupada : “Oo....bâ’na anḍi’ karep kèya ka tang ana’.” 
Karna : “Èngghi ka’ into rato.” 
Drupada : “Mon mara jârèya cacak bâ’na ocol pana rèya pas panancep ka cakra sè apoter Karna nyacak ngocol pana kasebbhut, pana kasebbhut lajhu nancep ènga’- tengnga’anna cakra sè apoter.” 
Drupadi : “Saporana kanjeng rama abdhina ta’ poron èpanèkasareng Karna, sabâb Karna pottraèpon kusir.”
È antara sè ngèrèng bâḍâ sè anyama Arjuna(saèstona Pandawa: Yudistira, Bima, Arjuna, Nakula, Sadewa) 
Arjuna : “Abdhina ngèrènga jhughân sayembara ka’dinto, rato! 
Drupada : “Iyâ mara cacak bâ’na ngocol.” Arjuna ngocol pana, lajhu jhujhuk ḍâ’ nga’-tengnga’anna cakra sè apoter. Totok lekkas.............. 
Drupadi : “Manabi sapanèka rama, abdhina poron èpanèka sareng Arjuna (Panḍhâbâ) sabâb Pandawa katoronan rato.” (Dhâddhi Drupadi aghâḍhuwân raka kalèma).”

Ḍhâ-kanḍhâ è attas sè aghânḍhu’ bâgiyân ekstrinsik: 
Sosial : Drupadi ta’ kasokan, sabâb Karna pottrana kusir(bânnè katoronan rato) 
Biografi : Carètana sayembara. 
Psikologi: Karna rajâ atè sanaosa pottrana kusir nangèng rajâ atè ka’angghuy ngèrèng addhuwân mana.


Label: , ,