Macem-macem èpon Puisi Madhurâ

Macem-macem èpon Puisi Madhurâ

Puisi èngghi ka dinto angghidhân sè aropa sastra kaangghuy ngatorraghi panggháliyân/ ngen-angen kalabán aghuna aghi bhása sè èndha. Dhinèng macemmépon puisi Madhurá bâdá duwa', èngghi ka dinto:

1. Puisi kona Puisi kona engghi ka'dinto angghidhân sè tapèngkot da gher-ogher (atoran-ato bâdá. gher-ogher sè émaksod akadhi bânnya'na padhha (bhåris) dalem paddhá andhegghán (bain, ran) sè settong bannya'èpon ghuru bilângan (suku kata), jhughân ghuru laghuna.

Dhinèng macemmèpon puisi Madhurá kona engghi ka'dinto:

a. Pantun enggghi ka dinto macemma puisi sè ghuru laghuna a-b-a-b, bâdà jhughan sè a-a-a-a tor è dålem settong paddhá andhegghan (bait) bâda 4 paddhà/ bháris, paddha sèttong sareng paddhá duwa' menangka bhibhidhân (sampiran), dhinèng paddha tello' sareng empa' mènangka éssè.

b. Dhuwà (mantra) engghi ka'dinto puisi sè émaos kaangghuy kaparlowan sè ampon étantowaghi, dhuwa panėka ampon ékaparcajâi tor éyangghep aghädhuwan se kakowadhân samar/ ghaib kaangghuy anyo'on dà' sé Kobasa.

c. Sièr (sair) èngghi ka'dinto asalla dâri Bhâsa Arab "Syu'ur sè arté 'èpon parasa'an Bhângonna si'èr akadhi pantun, sabbhân paddhá andhegghán bádà 4 paddha . Srer ékaonèngè orèng Madhurá saamponna Islam maso' da Indonésia. sabbhán paddhâepon bådà kaedhánna sett ong sareng sè laèn, ghuru laghu biyâsaèpon a-a-a-a, bâdâ jhughân a-b-a-b otabâ a-a-b-b. Essè'èpon si'èr bâdâ sè aèssè bâburughân beccè', aghâma tor carèta.

d. Papareghân engghi ka'dinto puisi kona sè kadhâddhiyân dâri duwâ' paddhâ/ bhâris. Paddhâ sèttong mènangka bhibhidhân/ sampèran, dhinèng paddhâ duwâ mènangka èssè. Puisi Madhurâ kona, akadhi paparèghân manabi dhimèn bânnya sè ta' èserrat (ètolès), nangèng èlaghuwâghi dâri lèsan ka lèsan.

2. Puisi anyar (modern) Puisi anyar èngghi ka'dinto angghidhân sè ta' tapèngkot da' gher-ogher (atoran- atoran) sè bâdâ. Dhâddhi manabi puisi anyar ka'dinto angghidhân sè ampon mardhika, ta' mabi aghuna'aghi gher-ogher (atoran-atoran) sè bâdâ. manabi ngangghidhá ghumantong dâ' kasokannèpon (kakencengngannna) sè ngangghit. Cem-macemma puisi anyar Engghi ka'dinto:

a. Balada èngghi ka'dinto puisi sè èssèna carèta.
b.Himne èngghi ka'dinto puisi pojhiyân kaangghuy Allah sè amorbhâ jhâghât, naghârâ, tor pahlawan.
c. Ode engghi ka'dinto puisi sè èssèna alemman dâ' ka orèng sè aghuna.
d. Epigram èngghi ka dinto puisi sè èssèna bhâb tatakrama kaodi'an.
e. Romansa èngghi ka'dinto puisi sè acarèta bhâb tarèsna.
f. Elegi èngghi ka'dinto puisi sè èssèna bhâb kasossa'an.
g. Satire èngghi ka'dinto puisi sè aèssè parsemmon.