Bâgiyânna/Struktur Puisi
Bâgiyânna/Struktur Puisi
Bâgiyân/struktur puisi bâdâ 2 macem, èngghi ka'dinto bâgiyân fisik puisi tor bâgiyân bhâtèn puisi.
1. Bâgiyân/ struktur fisik puisi
a. Bhângonna puisi (tipografi) èngghi ka'dinto caraèpon ngator paddhâ/ bhâris, bânnya'èpon ca'-oca' dâlem sapaddha/ sabhirina, jhughân caraèpon ngator panyabâ'na aksara nyopprè bhângonnèpon puisi abhângon akadhi sè èkasokane sè nyerrat.
b. Ca'-oca' pèlèyan/ diksi èngghi ka'dinto carana mèlè ca'-oca' kaangghuy mamoddha maksottèpon puisi. Ca'-oca' pelèyan ka'dinto mèlè ca'-oca' sè èndhâ tor rang-rang èpangghi'i dâlem rè-saare.
c. Imaji/ citraan èngghi ka'dinto sosonan ca'-oca' sè èghuna'aghi sè ngangghit dhi, dâlem puisi bâdâ 5 macem, èngghi ka'dinto; imaji sowara (auditif), imaji pangoladhân (visual), imaji kaangghuy aghâmbhârrâghi pa-ponapa sè èkarassa, akadhi pa-ponapa sè èola épèyarsa'aghi, éli-kaghali, tor èghâghâp. Dhinèng imajil citraan ghâghâbhân (taktil), imaji ongessan/ sèyoman (olfaktori), imaji ghuli (kinestetik) sè bisa èoladhi.
d. Oca' nyata (kata kongkret) èngghi ka'dinto ca'-oca' sè aghâmbhârraghi pa-ponapa sè bisa èoladhi.
e. Bhâsa sè eghuna'aghi (gaya bahasa) èngghi ka dinto caraèpon aghuna'aghi bhâsa nyopprè matombu bânnya' artè otabâ artè anyar, matombu ngen-angen pamangghi (imajinasi) orèng sè maos tor èkarassa èndhâ.
f. Verifikasi èngghi ka'dinto sè aghândhu' maksod caraèpon ngator bhâb rima, nitme tor metrum.
# Rima èngghi ka'dinto papadânna monyè dâlem puisi, sae è sè kabidhân/ awal tengnga, sareng pongkasannèpon/ è bingkèng paddhâ/ bhâris puisi. Dhinèng macemmèpon rima èngghi ka'dinto; sè kapèng sèttong onomatope èngghi ka'dinto oca' sè nèrowè sowara èssè'èpon alam, akadhi cek-cek, kongko' sè nèrowè monyèna ajam lakè', pak-kopak, tor samacemmèpon. Sè kapèng duwâ' sowara sè èli-bâli.
# Ritma èngghi ka'dinto tèngghi mandhâbbhâ sowara dâlem maos puisi, akadhi bâda sè èmaos lèrè, ghâncang, èmaos kalabân sowara mandhâp/ dalem, ngangghuy sowara tèngghi, tor samacemmèpon.
# Metrum èngghi ka'dinto okoran irama sè etantowaghi kalabân bânnya'na tor lanjhângnga tekkanan keccab (suku kata) dâlem sabbhân paddha.
2 Bågiyânnal struktur bhâtèn puisi
a. Bháb parkara sé ékacaréta/ tema èngghi ka'dinto pokeddhà éssé'èpon puisi.
b. Rassa/ feeling éngghi ka'dinto ca'-oca' sè eangghuy aghambhárraghi angghebbhânna sè ngangghit/ penyair dâlem puisi. Akadhi "alako berra" apello konèng" sè aghâmbhârrâghi orèng sè lalakon sè malarat kaangghuy kèngèng rajhekkè.
c. Nada/tone èngghi ka'dinto angghebbhânnèpon sè ngangghit puisil penyair dà sè maos puisi. Ompamaèpon "bintang tep-ngarettèp" aghâmbharraghi nada panggháliyânna/ atèna sè ngagghit penyair sè ghumbhira otabâèpon senneng. Otabâèpon bisa eartè'è aghâmbhârrâghi kakobâsa'annèpon Allah.
d. Pamertè beccè'/ amanat èngghi ka'dinto bâburughân beccè' sé épadapa' sè ngangghit/penyair dà' sè maos lèbât puisi sè eangghit.
Bâgiyân/struktur puisi bâdâ 2 macem, èngghi ka'dinto bâgiyân fisik puisi tor bâgiyân bhâtèn puisi.
1. Bâgiyân/ struktur fisik puisi
a. Bhângonna puisi (tipografi) èngghi ka'dinto caraèpon ngator paddhâ/ bhâris, bânnya'èpon ca'-oca' dâlem sapaddha/ sabhirina, jhughân caraèpon ngator panyabâ'na aksara nyopprè bhângonnèpon puisi abhângon akadhi sè èkasokane sè nyerrat.
b. Ca'-oca' pèlèyan/ diksi èngghi ka'dinto carana mèlè ca'-oca' kaangghuy mamoddha maksottèpon puisi. Ca'-oca' pelèyan ka'dinto mèlè ca'-oca' sè èndhâ tor rang-rang èpangghi'i dâlem rè-saare.
c. Imaji/ citraan èngghi ka'dinto sosonan ca'-oca' sè èghuna'aghi sè ngangghit dhi, dâlem puisi bâdâ 5 macem, èngghi ka'dinto; imaji sowara (auditif), imaji pangoladhân (visual), imaji kaangghuy aghâmbhârrâghi pa-ponapa sè èkarassa, akadhi pa-ponapa sè èola épèyarsa'aghi, éli-kaghali, tor èghâghâp. Dhinèng imajil citraan ghâghâbhân (taktil), imaji ongessan/ sèyoman (olfaktori), imaji ghuli (kinestetik) sè bisa èoladhi.
d. Oca' nyata (kata kongkret) èngghi ka'dinto ca'-oca' sè aghâmbhârraghi pa-ponapa sè bisa èoladhi.
e. Bhâsa sè eghuna'aghi (gaya bahasa) èngghi ka dinto caraèpon aghuna'aghi bhâsa nyopprè matombu bânnya' artè otabâ artè anyar, matombu ngen-angen pamangghi (imajinasi) orèng sè maos tor èkarassa èndhâ.
f. Verifikasi èngghi ka'dinto sè aghândhu' maksod caraèpon ngator bhâb rima, nitme tor metrum.
# Rima èngghi ka'dinto papadânna monyè dâlem puisi, sae è sè kabidhân/ awal tengnga, sareng pongkasannèpon/ è bingkèng paddhâ/ bhâris puisi. Dhinèng macemmèpon rima èngghi ka'dinto; sè kapèng sèttong onomatope èngghi ka'dinto oca' sè nèrowè sowara èssè'èpon alam, akadhi cek-cek, kongko' sè nèrowè monyèna ajam lakè', pak-kopak, tor samacemmèpon. Sè kapèng duwâ' sowara sè èli-bâli.
# Ritma èngghi ka'dinto tèngghi mandhâbbhâ sowara dâlem maos puisi, akadhi bâda sè èmaos lèrè, ghâncang, èmaos kalabân sowara mandhâp/ dalem, ngangghuy sowara tèngghi, tor samacemmèpon.
# Metrum èngghi ka'dinto okoran irama sè etantowaghi kalabân bânnya'na tor lanjhângnga tekkanan keccab (suku kata) dâlem sabbhân paddha.
2 Bågiyânnal struktur bhâtèn puisi
a. Bháb parkara sé ékacaréta/ tema èngghi ka'dinto pokeddhà éssé'èpon puisi.
b. Rassa/ feeling éngghi ka'dinto ca'-oca' sè eangghuy aghambhárraghi angghebbhânna sè ngangghit/ penyair dâlem puisi. Akadhi "alako berra" apello konèng" sè aghâmbhârrâghi orèng sè lalakon sè malarat kaangghuy kèngèng rajhekkè.
c. Nada/tone èngghi ka'dinto angghebbhânnèpon sè ngangghit puisil penyair dà sè maos puisi. Ompamaèpon "bintang tep-ngarettèp" aghâmbharraghi nada panggháliyânna/ atèna sè ngagghit penyair sè ghumbhira otabâèpon senneng. Otabâèpon bisa eartè'è aghâmbhârrâghi kakobâsa'annèpon Allah.
d. Pamertè beccè'/ amanat èngghi ka'dinto bâburughân beccè' sé épadapa' sè ngangghit/penyair dà' sè maos lèbât puisi sè eangghit.
Label: berita, MATERI, materi kelas 2 ganjil, materi puisi
